ارزیابی قابلیت طبیعت گردی مراتع با استفاده از مدل ارزیابی چند معیاره مبتنی بر منطق فازی (منطقه مورد مطالعه: مراتع منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما)

Authors

  • حمید سیروسی دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان، ایران
  • غلامعلی حشمتی استاد گروه مدیریت مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان، ایران
Abstract:

مراتع به عنوان یکی از وسیع‌ترین بوم‌سازگان‌های خشکی در سطح دنیا منبع زندگی میلیون‌ها انسان هستند. این بوم سازگان‌ها در ایران در طی سالیان اخیر به دلایل مختلف دچار تخریب و کمبود بازدهی شده است و باید به دنبال معیشت جایگزین برای مردم بومی متکی به مرتع بود. طبیعت گردی با محوریت مردم بومی می‌تواند یک راه جایگزین باشد. پیاده کردن طبیعت گردی در مراتع باید با رعایت توانمندی عرصه صورت گیرد. در این مطالعه مجموعه ای از معیارها با در نظر گرفتن حفاظت سرزمین برای ارزیابی تناسب طبیعت گردی مد نظر قرار گرفته است. با استفاده از روش ارزیابی چندمعیاره مبتنی بر منطق فازی این معیارها استاندارد سازی، وزن دهی و ترکیب شدند. نتایج نشان داد معیارهای جذابیت و حفاظت با وزن 444/0 و 221/0 مهم‌ترین معیارهای تعیین تناسب طبیعت گردی هستند. نتایج ارزیابی تناسب طبیعت گردی در مراتع منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما نشان داد بیش‌ترین سطح دارای تناسب خوب در تیپ گیاهی Festuca – Bromus  که در اطراف روستای جهان‌نما واقع شده است، قرار دارد. به طور کلی از 15361 هکتار مرتع موجود، 5/1516 هکتار تناسب خوبی برای مرتع دارد. دلیل این امر چشم اندازه های زیبا، تنوع توپوگرافیک، نزدیکی به روستای جهان‌نما به عنوان مرکز خدمات دهی، وجود راه دسترسی و اقلیم مطلوب است. روش مبتنی بر منطق فازی که در این مطالعه استفاده شد انعطاف بالایی در خصوص تغییر ترکیب و وزن معیارها دارد. معیارهای پیشنهاد شده در این مطالعه می‌تواند به عنوان مبنایی برای ارزیابی تناسب در سایر مراتع ایران مورد استفاده قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین تناسب مرتع برای چرای دام با استفاده از مدل ارزیابی چند معیاره (مطالعه موردی: مراتع منطقه حفاظت شده جهان نما)

عوامل متعددی در تخریب مرتع نقش دارند که چرای دام یکی از مهمترین عوامل آن می­باشد. حذف دام از مرتع به دلیل پیامدهای اجتماعی راهکار مناسبی نیست، بلکه استفاده از مرتع بر اساس توان واقعی که منجر به بهره برداری پایدار می­گردد، بهترین راهکار موجود است. در این راستا، در این مقاله یک مدل چند معیاره ارزیابی تعیین توان عرصه برای چرای دام پیشنهاد شده است که شامل مراحل انتخاب هدف، انتخاب معیارها و زیر معیا...

full text

ارزیابی قابلیت جنگل‌داری اراضی با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره و فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی

زیر‌حوزه آبخیز پلاسجان در غرب حوزه آبخیز گاوخونی بین استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری واقع شده و دارای پهنه‌های جنگلی است. اکوسیستم جنگلی، دارای کارکردهای متنوعی مانند کنترل رواناب‌ها، گردشگری و تأمین زیستگاه حیات‌وحش است. بنابراین تعیین قابلیت اراضی برای حفاظت، احیاء و توسعه جنگل از طریق مدل‌سازی قابلیت جنگل‌داری سطح زمین ضروریست. برای دستیابی به ‌این هدف و کاهش مقدار عدم قطعیت در تهیه مد...

full text

ارزیابی چند معیاره تناسب اراضی برای کاربری کشاورزی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: منطقه قزوین)

ارزیابی اراضی فرایندی تلفیقی از ارزیابی تولید بالقوه و تناسب اراضی برای اهداف مختلف است. از آنجایی که کشاورزی آثـار  محـیطزیـستی  زیادی بر نواحی پسکرانه شهری دارد، ارزیابی توان اکولوژیک کاربری کشاورزی ضروری به نظر  میرسد. در این تحقیق، برای ارزیابی اراضی حاشیه شهر قزوین برای کاربری مورد نظر، از اجرای مدل اکولوژیک حرفی مخدوم در محیط سامانه اطلاعـات جغرافیـایی(GIS)  اسـتفادهشد. سپس این نتایج، با ...

full text

ارزیابی توانایی مناطق طبیعت گردی با استفاده از روشهای تجزیه و تحلیل چند معیاره (مطالعة موردی: دهستان لواسان کوچک)

در این تحقیق استعدادهای طبیعت‌گردی دهستان لواسان کوچک با استفاده از روش‌های ارزیابی چند معیاره در شش زیرحوزة آبخیز دهستان شناسایی و ارزیابی شده است. ابتدا 15 معیار شامل 8 موضوع جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی،1 معیار دسترسی، 2 معیار تسهیلات، 2 معیار جوامع محلی و2 معیار خطر و سوانح طبیعی تعریف شد. پس از تعیین وزن نسبی هر یک از معیارها با استفاده از روش رتبه‌بندی، امتیاز نهایی هریک از زیرحوزه‌ها با استف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 26  issue 2

pages  341- 350

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023